Dopamine

Dopamine:

Brutoformule: C₈H₁₁NO₂

Synoniemen: 4-(2-Aminoethyl)-1,2-benzenediol, 4-(2-Aminoethyl)benzene-1,2-diol, 3,4-Dihydroxyphenethylamine, Dopamine, 2-(3,4-Dihydroxyphenyl)ethylamine

Inleiding:

Dopamine of 2-amino-3-(3,4-dihydroxyfenyl)propaanzuur, een verbinding die fungeert als neurotransmitter (en soms als hormoon) op verschillende plaatsen in het lichaam. Dopamine ontstaat door decarboxylatie uit Dopa, dat in levende organismen wordt gevormd door oxidatie van het aminozuur tyrosine. Het komt in het menselijk en dierlijk organisme ook voor als een precursor van de hormonen adrenaline en noradrenaline, dat daaruit door hydroxylering kan ontstaan.

Synthese:

Dopamine wordt gesynthetiseerd uit tyrosine.

1. Phenylalanine 4-monooxygenase
   
   Enzym synoniemen:  Phenylalanine 4-hydroxylase;  Phenylalaninase;  PAH; Phenylalanine hydroxylase
   
   ExPASy:      EC 1.14.16.1
   
   O₂ + phenylalanine + tetrahydrobiopterin  < = >  tyrosine + dihydrobiopterin + H₂O 
   
   O₂ + C₉H₁₁NO₂ + C₉H₁₅N₅O₃  < = >  C₉H₁₁NO₃ + C₉H₁₃N₅O₃ + H₂O 
   
   Human genetic disease: Phenylketonuria  ( PKU )
   
   Synoniemen:  Folling disease;  Phenylalanine hydroxylase deficiency; PAH deficiency; Oligophrenia Phenylpyruvica
   
   OMIM: 261600
   
   OMIM: Clinica Synopsis
   
   Who Named It?:  Ivar Asbjørn Følling
   
   e-Medicine: Phenylketonuria
   
    
2. Tyrosine 3-monooxygenase
   
   Enzym synoniemen:Tyrosine 3-hydroxylase. L-tyrosine hydroxylase.  Tyrosine hydroxylase
   
   ExPASy:  EC 1.14.16.2
   
   L-tyrosine  +  tetrahydrobiopterin +  O₂ <=> 3,4-dihydroxy-L-phenylalanine ( L-Dopa ) + 
   
   4a hydroxytetrahydrobiopterin
   
   C₉H₁₁NO₃  + C₉H₁₅N₅O₃ + O₂  <=> C₉H₁₁NO₄ + C₉H₁₅N₅O₄
   
   Human genetic disease: autosomal recessive Segawa syndrome
   
   OMIM: 605407
   
   OMIM: Clinica Synopsis
   
    
3. Aromatic-L-amino-acid decarboxylase
   
   Enzym synoniemen: DOPA decarboxylase. Tryptophan decarboxylase. Hydroxytryptophan decarboxylase
   
   ExPASy:  EC 4.1.1.28
   
   3,4-dihydroxy-L-phenylalanine ( L-Dopa )  <=> dopamine + CO₂
   
   C₉H₁₁NO₄  <=> C₈H₁₁NO₂ + CO₂

Werking:

1. Men neemt aan dat er in de basale kernen een evenwicht bestaat tussen cholinerge en dopaminerge zenuwactiviteiten. Dit evenwicht speelt een rol bij het juist laten verlopen van willekeurige bewegingen. Bij de ziekte van Parkinson is dit evenwicht verschoven, doordat de dopaminerge activiteit te laag is. Hierdoor ontstaan tremoren en stijfheid. Als de hoeveelheid dopamine in de basale kernen toeneemt, verbetert de toestand. Omdat de dopamine niet in de hersenen doordringt als het elders in het lichaam wordt toegediend, wordt bij de behandeling gebruik gemaakt van de precursor DOPA, die wel goed doordringt in het centraal zenuwstelsel.

2. In de voorkwab van de hypofyse remt het a. (als hormoon dat geproduceerd is in de hypothalamus) de afgifte van groeihormoon en b. als neurotransmitter (indirect) de afgifte van prolactine.

3. In de ganglia van het autonoom zenuwstelsel remt het de cholinerge prikkeloverdracht.

4. Het vergroot de bloeddoorstroming in de nier en daardoor de urineproductie; het stimuleert het hart zonder dat het veel invloed heeft op de bloeddruk.

Men neemt aan dat dopamine zijn werking ontplooit door te reageren met specifieke dopaminereceptoren, waardoor cyclisch AMP (cAMP) ontstaat, dat verder zorg draagt voor het tot stand komen van het effect. Grote hoeveelheden dopamine stimuleren echter ook de a- en b-receptoren.

 

Hoofdmenu