|
|
|
|
|
|
Ziekte van Pelizaeus - Merzbacher:
Pelizaeus ,
Friedrich : Duits neuroloog ,
1850-1917 Merzbacher , Ludwig: Duits arts , 1875- 1942 Who named it?:
Friedrich Pelizaeus ;
Ludwig Merzbacher ; Synoniemen voor deze ziekte zijn:
Inleiding:Pelizaeus-Merzbacher disease (PMD) is een
X-gebonden leukodystrofie ( ziekelijke verandering van de witte stof )
die gekarakteriseerd wordt door nystagmus ( niet willekeurige ritmisch
heen en weer gaande beweging van de oogbol ), ataxia (
coördinatiestoornissen ), choreo-athetóse ( een extrapiramidaal
syndroom, gekenmerkt door plotselinge onwillekeurige gecoördineerde
bewegingen), spasticiteit Neuropathologische bevindingen in PMD omvatten een diffuse symmetrische demyelinisatie in het centrale zenuwstelsel, verlies van oligodendrocyten en gliósis ( verdichting van het gliaweefsel ).
Historie en classificatie:In 1885 beschreef Pelizaeus een familie met een X- gebonden demyeliniserende stoornis die zich uitstrekte over een aantal generaties. In 1910 onderzocht Merzbacher het brein van een aangedaan individu uit dezelfde familie. Vandaar dat de naam Pelizaeus-Merzbacher voor deze ziekte gebruikt wordt. In 1927 beschreef Bostroem een familie die leed aan dezelfde ziekte. Sinds die tijd zijn een aantal families en personen gerapporteerd die aan dezelfde ziekte leden. Seitelberger classificeerde de ziekte als een leukodystrofie gebaseerd op de progressieve myeline degeneratie van het brein. Tussen de gevallen die
Seitelberger beschreef waren een aantal gevallen die de klinische
kenmerken vertoonden die Pelizaeus en Merzbacher ook beschreven , maar
die verschilden van PMD vanwege een zeer vroeg begin van de ziekte in de
neonatale periode of vroege kindertijd, de dood in de eerste 10
levensjaren en een complete demyelinisatie van het centrale
zenuwstelsel. Gebaseerd op deze observaties en gebaseerd op families waarbij de ziekte aanvangt op de volwassen leeftijd, stelde Norman in 1961 een classificatie voor die drie typen onderscheiden:
Seitelberger stelde in 1970 een classificatie voor gebaseerd op de klinische bevindingen. ( de leeftijd waarop de ziekte aanvangt, de leeftijd van overlijden, patroon van erfelijkheid en neurochemische bevindingen ). Gebaseerd op deze classificatie worden 6 typen
onderscheiden :
Het belangrijkste bezwaar tegen deze indeling is dat er typen tussen zitten die niet worden aangeboren als een X-gebonden stoornis. ( Type IV : autosomaal dominant en Type VI : autosomaal recessief ).
klinische kenmerken:Kenmerkend voor PMD is een aanvang van de ziekte in de kindertijd of vroege kindertijd. De klassieke klinische kenmerken in aangedane mannen omvatten : nystagmus, bij tussenposen knikken van het hoofd, zijdelings beven van het hoofd en een slechte controle over het hoofd. De kinderen zijn over het algemeen vanaf
het begin slap en hebben een significante psychomotore achterstand. Choreo-athetose is een algemeen klinische bevinding en net zoals de bevingen van het hoofd verdwijnen deze tijdens het slapen. Tijdens de groei van het kind verdwijnt de
nystagmus Tijdens de groei van het kind ontwikkelen zich ataxia,
spasticiteit, blaas en darm stoornissen. De ziekte verloopt
vaak progressief tot de dood volgt op jonge volwassenheid, hoewel
er patiënten zijn die overleefden tot op de leeftijd van ruim 60
jaren. Aanvang van de ziekte in de eerste drie maanden van het leven is gerapporteerd door verschillende onderzoekers .Deze vorm wordt aangeduid als de algemene connatale ( aangeboren ) vorm. Een hoorbare ademhaling , een piepend of gierend geluid veroorzakend, is gerapporteerd in deze patiënten vanwege een slap strottehoofd. Deze vorm heeft een meer ernstiger verloop en de patiënten overlijden in het algemeen in de kindertijd. ( 5-7 jaar ) als gevolg van ademhalings complicaties.
Erfelijkheid:Pelizaeus-Merzbacher Disease (PMD) is een X-gebonden , dysmyeliniserende stoornis van het centrale zenuwstelsel. In de meeste gevallen wordt PMD veroorzaakt door een mutaties van het proteolipide proteïne (PLP) gen, gelokaliseerd op de lange arm van het X-chromosoom (Xq22). Het PLP gen codeert voornamelijk voor twee produkten : PLP zelf en een kleiner proteïne die DM20 wordt genoemd. Deze proteïnen omvatten ongeveer 50 % van de massa van de witte stof in het centrale zenuwstelsel. Ongeveer 60 tot 70 % van de gevallen wordt veroorzaakt door duplicaties van het PLP gen. PMD komt voornamelijk voor bij mannen, maar vrouwen die een kind hebben of familie hebben met PMD duplicatie , kunnen drager van de ziekte zijn. De meest ernstige vorm van PMD, de connatale vorm, wordt veroorzaakt door ernstige mutaties. Men denkt dat deze ernstige mutaties resulteren in een verkeerd samengestelde nieuw gesynthetiseerde proteïne. Deze verkeerd samengestelde proteïnen stapelen zich dan in het endoplasmatic reticulum en lokken een apoptosis ( vorm van celdood) uit , of een geprogrammeerde dood van de cel. Dit houdt in dat de hoeveelheid oligodendrocyten beperkt is en er weinig of geen myeline wordt aangemaakt.
Links:GeneRevieuws: PMD OMIM: Pelizaeus - Merzbacher disease: acute infantile type OMIM: Clinical Synopsis OMIM: Pelizaeus - Merzbacher disease: late onset type OMIM: Clinical Synopsis OMIM: Pelizaeus - Merzbacher Like disease OMIM: Clinical Synopsis e-Medicine: Pelizaeus - Merzbacher disease
|
